Schenking van het archief van de familie Nève aan het
Regionaal Historisch Centrum Limburg in Maastricht
De depots van de Regionale Archiefcentra in ons land worden grotendeels gevuld met documenten afkomstig van overheidsinstanties, die volgens de archiefwet verplicht zijn tot in bewaringgeving en beheer. Daarbij staat de toegankelijkheid van de archiefbescheiden voorop, maar wordt tevens rekening gehouden met bescherming van gevoelige informatie.
Particuliere archieven, bijvoorbeeld van personen, organisaties en families vallen duidelijk niet onder de archiefwet.
Toch werven archiefinstellingen van de overheid ook particuliere verzamelingen die zij ofwel door middel van schenking of door bruikleen in bezit krijgen.
Er zijn verschillende opvattingen over welke particuliere collecties wel of niet in aanmerking komen voor opslag in een overheidsdepot, maar in het geval van het archief van de familie Nève (1542-1953) was er geen enkele discussie, maar juist grote blijdschap. De aanwinst van dit vijf eeuwen bestrijkende archief met documenten uit heel West-Europa, is zelfs heel uniek te noemen.
Archivalia
De herkomst van de documenten die in de familie Nève terecht zijn gekomen, strekken zich ver uit over de Nederlandse grens, tot aan Italie en Oostenrijk toe. Hoe zijn deze papieren bij de Nèves terecht gekomen?
Dat is te danken aan Paul van der Vrecken (1777-1868), pauselijk graaf, commandeur in de orde van Gregorius de Grote, protonotarius apostolicus.
Ten tijde van de Franse bezetting van de Zuidelijke Nederlanden (1794 - 1813) fungeerde hij als gezant van de Paus en van vele kerkelijke gezagdragers. Al zijn reisverslagen, brieven en akten bewaarde hij in een oude ijzeren muntkist in zijn woonhuis, Huis Gurtsenich te Houthem St. Gerlach. Via zijn neef Emile Nève (1819-1899), professor aan de universiteit van Leuven, en diens echtgenote Elise Nève-Collard zijn de archivalia in het bezit gekomen van de familie Nève en daar tot 1948 in Huis Gurtsenich in de muntkist opgeslagen.
Van der Vrecken dient dus als de eigenlijke archiefvormer van deze collectie beschouwd te worden.
Genealogieën
Naast de gebruikelijke akten van koop en overdracht van bezittingen (Limburg, Luik en Henegouwen) bevat het archief van de familie Nève ook procesdossiers uit het Prins-bisdom Luik, waaronder de regeling van de voogdij van een zwakzinnig meisje en het beheer van haar goederen (1743), en documenten met betrekking tot de Universteit van Leuven. Zo zijn er genealogieën van Henegouwse families aanwezig, waarvan leden beurzen aanvroegen bij colleges en beurzenstichtingen die met de universiteit verbonden waren. Bijzonder vermeldenswaard zijn het testament (1589) en de twee codicillen van Michel de Bay, koninklijke inquisiteur-generaal in de Nederlanden, en de testamenten van zijn neven Jacques, Aegidius en Hubertus de Bay, oprichters van het beroemde Baius-college (1612).
Overdracht
De echtgenote van Paul Nève, de achterkleinzoon van Emile Nève (1819-1899), mevrouw Dr. Regina M. Nève – Sprenger, heeft zich gedurende het laatste jaar beziggehouden met de inventarisatie van dit ongeordende familiearchief.
Een bijzonder aspect daarvan is het feit dat het documenten bevat die in het Latijn, het Frans, het Duits en het Nederlands gesteld zijn: een “grensoverschrijdend” archief dus. Door de inventarisatie (die bijna is afgerond) maakt mevrouw Nève het mogelijk, dat dit archief aan het Regionaal Historisch Centrum Limburg (RHCL) kon worden overgedragen.
18-10-2012
 Carla van Beers
|
Op woensdag 26 September 2012 is tijdens de publieksmanifestatie Het Famillement het familiearchief Nève officieel door de ondertekening van een overeenkomst van schenking overgedragen. Prof. mr. P.L. Nève, de schenker, mevrouw drs. L. Wiggers, directeur van het RHCL en de heer mr. Th. J. van Rensch, rijksarchivaris in Limburg, ondertekenden de schenkingsakte.
Dit stuk houdt ook in, dat de schenker het archief kan blijven aanvullen en dat de archiefinstelling
zorgt voor de kosten van bewaring en onderhoud van de documenten.
Daarmee is er opnieuw een mooi particulier archief toegankelijk geworden voor het publiek.
Lees ook:
Vijf eeuwen in particulier bezit
Eeuwenoud familiefonds
Zedelijke en stoffelijke belangen
Bewaarplaats familiearchieven I
Bewaarplaats familiearchieven II
Het privé-archief van Jan Cremer
Bewaarplaats familiearchieven III
|
